1. Prawem właściwym w sprawach spadkowych jest prawo ojczyste spadkodawcy. Jeśli rodzice byli obywatelami polskimi, to postępowanie będzie toczyć się przed polskim sądem. Istotnie, co do zasady sąd ten nie będzie wysyłał pism za Podwójne obywatelstwo nie jest jako takie uznawane przez polskie władze. Skoro ma Pani polskie obywatelstwo, no to je Pani I tu uwaga: dzieci również to obywatelstwo nabyły, chyba że nabyły również obce, a Państwo zrezygnowali z polskiego przed konsulem Odrzucenie spadku przed niemieckim notariuszem powinno być uznane za skuteczne (art. 12 prawa prywatnego międzynarodowego).5. Odrzucenie w imieniu dzieci (jeśli są polskimi obywatelami) wymaga zgody sądu opiekuńczego. Bez tego czynność jest bezwzględnie nieważna (por. wyrok Sądu Najwyższego IV CK 20/05 wydany w b. podobnej sprawie). Pozdrawiam, v.
Odrzucenie spadku w imieniu małoletniego Najpierw należy uzyskać postanowienie sądu rodzinnego zezwalające na dokonanie czynności przekraczającej zwykły zarząd majątkiem dziecka. Drugi etap, to złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu dziecka, które może przybrać jedną z powyższych form tj. notarialną lub sądową.- Sytuacja prawna małoletniego, którego rodzice muszą uzyskać zgodę na odrzucenie spadku, jest niepewna. Z przepisów nie wynika zawieszenie terminu do złożenia oświadczenia przez czas trwania postępowania o zezwolenie na czynność przekraczającą zwykły zarząd majątkiem dziecka – zwraca uwagę sędzia Michał Pałka z Sądu Rejonowego dla Warszawa w zgłoszeniu w ramach naszej akcji Poprawmy Prawo. Tłumaczy, że sprawy nie załatwia orzecznictwo SN korzystne dla małoletniego i jego rodziców (sygn. III CZP 102/17), bo gwarantuje jedynie, że termin na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku nie może upłynąć przed prawomocnym zakończeniem postępowania w sądzie rodzinnym. Nie wiadomo jednak dokładnie, kiedy upłynie po uzyskaniu takiego rozstrzygnięcia. Dziedziczenie - problem powszechny i... słabo rozpoznany>> Odziedziczenie spadku to czasem większy kłopot niż korzyść – bywa że spadkiem są same długi, dlatego lepiej go szybko odrzucić niż narazić się na ich spłacanie z własnego majątku. Na złożenie stosownego oświadczenia spadkobierca ma sześć miesięcy od momentu, gdy dowiedział się o tytule swojego powołania. Sprawę komplikuje fakt, gdy spadkobiercą jest małoletni – wtedy oświadczenie składają rodzice, ale kodeks rodzinny i opiekuńczy wymaga na to zgody sądu. - W kontynentalnej tradycji prawnej zasadą jest dziedziczenie długów przez małoletnich w ramach sukcesji uniwersalnej – mówi dr Radosław Wiśniewski, adwokat z Wardyński i Wspólnicy - W systemach common law na spadkobierców zmarłego w ogóle nie przechodzą jego długi. Z tego punktu widzenia polskie przepisy prawa spadkowego przewidujące dziedziczenie długów przez małoletnich mogłyby wydawać się nadzwyczaj surowe. W tym duchu można by postulować chociażby przejmowanie długów spadkodawcy z momentem osiągniecia pełnoletności przez spadkobiercę – tłumaczy. Zauważa jednak, że trzeba przy tym ważyć również interes wierzycieli – którym albo w ogóle uniemożliwia się odzyskanie pieniędzy, albo mocno wydłuża cały proces. Z dobrodziejstwem inwentarza, nie znaczy bez problemów Prawo spadkowe pod tym względem stało się korzystniejsze dla spadkobiercy 18 października 2015 r., kiedy za sprawą noweli Kodeksu cywilnego zasadą stało się dziedziczenie z dobrodziejstwem inwentarza. Wcześniej brak oświadczenia skutkował przyjęciem spadku wprost, a zatem ze wszystkimi długami, nie zaś długami do wysokości aktywów wchodzących w skład masy spadkowej. - Uważam, że to wyważone rozwiązanie uwzględniające interesy zarówno małoletnich dziedziców, jak i wierzycieli zmarłego. Przy czym samo odziedziczenie spadku z dobrodziejstwem inwentarza nie oznacza jeszcze likwidacji wszystkich problemów związanych ze spadkiem i wchodzącymi w jego skład długami. Punktem wyjścia dla skutecznej ochrony spadkobiercy jest sprawne i rzetelne przeprowadzenie spisu inwentarza spadku z podaniem wartości jego aktywów stanowiącej górną granicę odpowiedzialności za długi – tłumaczy dr Wiśniewski Dodaje jednak, że ograniczenie odpowiedzialności ma jedynie charakter kwotowy, można dochodzić wierzytelności o wartości odziedziczonego spadku, ale egzekucja może się odbywać z całego majątku spadkobiercy, a nie tylko z odziedziczonych składników majątkowych. Nie wiadomo, kiedy złożyć oświadczenie A zatem mimo tej zmiany wciąż ważne jest, by rodzice nie przeoczyli terminu na złożenie odpowiedniego oświadczenia. Tymczasem nie jest to wcale takie proste. - W toku postępowania przed sądem rodzinnym analizuje się to, czy zmarły pozostawił majątek, czy spadek jest zadłużony – mówi dr Aleksandra Partyk, adiunkt na Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. - Rodzice, którzy uważają, że dziecko powinno spadek odrzucić, powinni udowodnić, że dla jego dobra jest podjęcie takiej decyzji, np. z tego powodu, że w skład spadku wchodzą znaczne długi, przewyższające aktywa – podkreśla. A na tym sprawa się nie kończy. Tymczasem często rodzice błędnie zakładają, że już zainicjowanie postępowania o uzyskanie zgody sądu sprawia, że dziecko spadek odrzuca. - Tak jednak nie jest, pierwszym krokiem jest wszczęcie postępowania przed sądem rodzinnym, drugim zaś, po uprawomocnieniu się orzeczenia sądu zezwalającego na odrzucenie spadku, złożenie oświadczenia przed sądem cywilnym lub notariuszem – tłumaczy dr Partyk. Jej zdaniem powinna istnieć wyraźna regulacja określająca termin na złożenie oświadczenia dziecka liczony od uprawomocnienia się postanowienia sądu. - Mógłby również istnieć ustawowy termin na zainicjowanie postępowania przed sądem rodzinnym. Oba te terminy mogłyby łącznie wynosić pół roku - dodaje. Niezwłoczność i staranność czasem dyskusyjne Prawnicy zgadzają się, że przepisy dotyczące sześciomiesięcznego terminu na złożenie oświadczenia w tego typu przypadkach są mało precyzyjne – to z orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika, że jeżeli sprawę przed sądem rodzinnym wszczęto przed upływem terminu na odrzucenie spadku, to termin ten nie może upłynąć przed zakończeniem postępowania w sprawie zgody na podjęcie takiej decyzji. W takim wypadku oświadczenie o odrzuceniu spadku powinno być złożone niezwłocznie, z uwzględnieniem ogółu okoliczności sprawy i należytej staranności zobowiązanego. Co – jak podkreśla dr Radosław Wiśniewski – pozwala na indywidualną ocenę każdej z takich sytuacji, bo okoliczności takich przypadków mogą różnie wpływać na ocenę bezzwłoczności złożenia oświadczenia. - Przykładowo, jeżeli do uprawomocnienia się postanowienia sądu rodzinnego dochodziłoby w okresie bezpośrednio poprzedzającym święta Bożego Narodzenia, to złożenie stosownego oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego w pierwszej połowie stycznia wciąż należałoby uznawać za niezwłoczne, co mogłoby być ocenione inaczej gdyby analogiczny czas upłynął w innym okresie roku, w którym nie ma tak dużo następujących po sobie dni ustawowo wolnych od pracy – tłumaczy prawnik. - Co więcej, do oświadczenia o odrzuceniu spadku dysponować należy również odpisem aktu zgonu spadkodawcy. W aktualnej sytuacji epidemicznej występują istotne ograniczenia w funkcjonowaniu sądów i urzędów i w efekcie uzyskanie takiego dokumentu, a także prawomocnego odpisu zezwolenia sądu, może być utrudnione i trwać dłużej niż w czasach przedpandemicznych – podkreśla dr Wiśniewski. Zauważa, że w sytuacji, gdy zezwolenie sądu uprawomocniło się po upływie sześciomiesięcznego terminu, ustawowi opiekunowie małoletniego powinni potraktować odrzucenie spadku jako kwestię priorytetową i podejmować wszystkie potrzebne działania jak najszybciej. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
W. w W. wniosek o zezwolenie na dokonanie czynności prawnej przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem małoletniego dziecka, polegającej na odrzuceniu w imieniu syna spadku po zmarłym D. G.. W uzasadnieniu matka dziecka wskazała, że chcąc uchronić małoletniego syna zamierza odrzucić spadek. Na rozprawie w dniu 2.06.2014 r.
Ostatni tydzień minął mi pod hasłem odrzucania spadku w imieniu małoletniego mieszkającego za granicą. Czasem tak już bywa, że sprawy chodzą „parami”. Historia wyglądała następująco: pani X dowiedziała się od matki, że jest następna w kolejności do dziedziczenia. Przed panią X spadek odrzuciły: dzieci spadkodawcy, rodzeństwo i dzieci rodzeństwa spadkodawcy (łącznie z bratem i dziećmi brata pani X). Pani X. oczywiście także odrzuciła spadek przed sądem i kto został na sam koniec? Dziecko pani X. Sąd pouczył panią X, że powinna uzyskać sądowe zezwolenie na odrzucenie spadku i odrzucić spadek przed notariuszem. Dodatkowo sąd pouczył, że formalności można też załatwić przed konsulem polskim. I z tego zaczął się cały problem. Pani X błędnie zrozumiała pouczenie sędziego i doszła do wniosku, że przed konsulem można załatwić wszystko od A do Z, czyli i uzyskanie zezwolenia na odrzucenie spadku i samo odrzucenie spadku. Trzeba pamiętać, że 6 miesięczny termin do odrzucenia spadku biegnie nieubłaganie. Po pierwsze – jeżeli zezwolenie na odrzucenie spadku jest potrzebne, konsul nie może udzielić takiego zezwolenia. Po drugie konsul może pośwadczyć podpis na oświadczeniu o odrzuceniu spadku. Jakkolwiem konsul jest ustawowo upoważniony do wykonywania niektórych czynności notarialnych, to przyjęcie oświadczenia o odrzuceniu spadku nie wchodzi w zakres tych czynności. Ustawa wymaga złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku przed sądem lub notariuszem. Dlatego po uzyskaniu poświadczenia na pisemnym oświadczeniu o odrzuceniu spadku należy takie oświadczenie przesłać do właściwego sądu rejonowego w Polsce. Taką informację możemy znaleźć na stronie konsulatów polskich w poszczególnych państwach (np. tu). Oczywiście alternatywą dla oświadczenia przed konsulem RP i przesyłaniem dokumentu do sądu w Polsce jest złożenie oświadczenia bezpośrednio przed notariuszem w Polsce. Otagowane jako: odrzucenie spadku, odrzucenie spadku przed konsulem, poświadczenie podpisu przed konsulem, przesłąnie oświadczenia do sądu., zezwolenie sądu na odrzucenie spadku, zgoda sadu na odrzucenie spadku Jeżeli chcesz skorzystać z pomocy prawnej, zapraszam Cię do kontaktu: tel.: 12 294 51 05e-mail: swaczyna@ Strategy, design, marketing & support by ™
Jednakże w takiej sytuacji nie można złożyć oświadczenia w imieniu dziecka bezpośrednio u notariusza. Konieczne jest złożenie wniosku do sądu rejonowego, wydział rodzinny i nieletnich, o wydanie przez sąd zezwolenia na odrzucenie spadku w imieniu małoletnich dzieci. W takiej sytuacji sąd wyznaczy rozprawę, na którą będą Odrzucenie spadku w imieniu dziecka powinno być uregulowane w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym jako czynność niewymagająca uzyskania zezwolenia sądu opiekuńczego - ocenił Sąd Najwyższy uwzględniając skargę nadzwyczajną Rzecznika Praw Obywatelskich. SN: odrzucenie spadku w imieniu dziecka nie powinno wymagać zgody sąduCzego dotyczyła sprawa?Argumenty RPOOcena SNSkarga nadzwyczajnaSN: odrzucenie spadku w imieniu dziecka nie powinno wymagać zgody sądu "Wielokrotnie czynności związane z odrzuceniem spadku w imieniu małoletniego są bowiem czasochłonne, a ich eliminacja z prawa polskiego przyczyniłaby się do przyspieszenia postępowań spadkowych" - wskazano w uzasadnieniu orzeczenia SN. Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN wyraziła taką ocenę przy okazji rozstrzygnięcia skargi nadzwyczajnej, którą RPO złożył przed dwoma laty. O zapadłym niedawno rozstrzygnięciu poinformowało Biuro RPO zamieszczając także cytaty z uzasadnienia orzeczenia SN. Czego dotyczyła sprawa? Sprawa dotyczyła dziewczynki, która dziedziczyła po dziadku spadek obciążony długami. Stało się tak, choć rodzice złożyli notarialne oświadczenie o odrzuceniu spadku w jej imieniu. Dziadek dziewczynki zmarł w 2016 r., nie pozostawiając po sobie testamentu. Postępowanie spadkowe wszczęto na wniosek jego wierzyciela, ponieważ spadek był obciążony długami. "By nie odziedziczyć długów po ojcu, córki zmarłego odrzuciły spadek" - informował RPO przed dwoma laty. Następnie konieczne stało się odrzucenie spadku w imieniu wnucząt. W związku z tym córki wystąpiły do sądu rodzinnego o zezwolenie na odrzucenie spadku w imieniu swoich małoletnich dzieci. Ta czynność prawna - polegająca na odrzuceniu spadku w imieniu dziecka - przekracza bowiem zakres tzw. zwykłego zarządu majątkiem dziecka i wymaga zgody sądu rodzinnego. Dopiero po uzyskaniu takiej zgody do akt sprawy wpłynęło notarialne oświadczenie o odrzuceniu spadku, złożone w imieniu jednej z wnuczek zmarłego. Sąd cywilny uznał jednak wtedy, że oświadczenie to nie rodzi żadnych skutków prawnych, ponieważ zostało złożone po upływie terminu z Kodeksu cywilnego, który wynosi pół roku. Według sądu cywilnego ten półroczny termin powinien być liczony od dnia, w którym matka dziewczynki złożyła w swoim imieniu notarialne oświadczenie o odrzuceniu spadku. Sąd przyjął więc stanowisko, że złożenie do sądu rodzinnego wniosku o zezwolenie na złożenie oświadczenia nie ma wpływu na bieg terminu do odrzuceniu spadku. Argumenty RPO RPO przyznawał, że w czasie, gdy sąd rejonowy wydawał to postanowienie, takie stanowisko było obecne w orzecznictwie - SN rozstrzygnął wątpliwości w tym zakresie dopiero kilka miesięcy po tym, gdy zapadło orzeczenie w sprawie dziewczynki. "Niemniej jednak, w ocenie Rzecznika sąd rejonowy, stwierdzając nabycie spadku przez małoletnią, dopuścił się naruszenia zasad, praw i wolności konstytucyjnych, co dało podstawę do skargi nadzwyczajnej" - uznał RPO. Ocena SN Argumentację Rzecznika podzielił SN, który wskazał na "naruszenie zasady zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa, zasady bezpieczeństwa prawnego i zakazu tworzenia uprawnień pozornych". "Długotrwałość, a niekiedy nawet przewlekłość procedury związanej z odrzuceniem spadku przez małoletniego spadkobiercę nie może pozbawiać go ustawowego prawa wynikającego z Kodeksu cywilnego i +ochrony przed spadkiem+, którego przyjąć nie chce" - zaznaczył SN. Jednocześnie SN wskazał, że dobro dziecka - jako wartość konstytucyjna - oddziałuje na wiele instytucji prawa, w tym także prawo do odrzucenia spadku. Zresztą, jak dodał, potrzeba zezwolenia sądu opiekuńczego na dokonanie tej czynności w imieniu małoletniego także jest motywowana dobrem dziecka, chodzi bowiem o jak najpełniejszą ochronę jego interesów. Dlatego, przy wykładni tych przepisów należy kierować się właśnie dobrem dziecka. "Nie powinno ulegać wątpliwości, że choć przepis stanowi o konieczności złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku w terminie sześciu miesięcy od powzięcia informacji o tytule powołania, to wyrażenie w tym terminie przez spadkobiercę wobec sądu woli co do zamiaru złożenia takiego oświadczenia, czy też podjęcie czynności prawnych zmierzających do złożenia takiego oświadczenia powinno być traktowane jako zachowanie tego terminu w przypadku następczego złożenia oświadczenia już po jego upływie" - zaznaczył w związku z tym SN. Jak dodał "przyjęcie innej interpretacji oznaczałoby, że błędy sądów, a nawet ewentualne naturalne działania procesowe, nie mające charakteru opieszałości organu, narażałyby osobę chcącą odrzucić spadek przed sądem na ryzyko uchybienia terminowi". Na mocy orzeczenia SN sprawa dziewczynki trafiła do ponownego rozpoznania przez sąd rejonowy. "Rozważania dotyczące obliczania terminu do złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku winny znaleźć odzwierciedlenie w ponownie wydanym orzeczeniu" - zalecił SN. Jednocześnie SN wskazał, że potrzebna byłaby zmiana regulacji odnoszących się do tych kwestii, gdyż "system prawny powinien zawierać tak skonstruowane przepisy, by nie budził wątpliwości sposób ich stosowania". "Odrzucenie spadku w imieniu małoletniego powinno być uregulowane w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym jako czynność niewymagająca uzyskania zezwolenia sądu opiekuńczego. Takie uregulowania występują w licznych ustawodawstwach krajowych innych państw europejskich" - ocenił w tym uzasadnieniu SN. Skarga nadzwyczajna Instytucja skargi nadzwyczajnej została wprowadzona ustawą o SN, która weszła w życie w kwietniu 2018 r. Obecnie skargi takie mogą dotyczyć prawomocnych wyroków zapadłych nawet w końcu lat 90. W zeszłym roku termin na wnoszenie skarg od takich dawnych orzeczeń został przedłużony do początków kwietnia 2024 r. Skargi te rozpatruje Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN. Tylko w zeszłym roku RPO skierował do SN 51 takich skarg. (PAP) autor: Marcin Jabłoński mja/ mok/ Dlatego też, jeśli jesteśmy przekonani o istnieniu wielu długów spadkowych, należy rozważyć złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku. Co jednak istotne, nawet jeśli sami odrzucimy spadek, nie jest to równoznaczne z odrzuceniem spadku w imieniu naszych dzieci. Zgodnie z art. 1020 KC: „Spadkobierca, który spadek odrzucił Małoletni także może zostać spadkobiercą. Najczęściej zdarza się to wówczas, gdy jego rodzić spadek taki odrzuca, gdyż długi spadkowe przekraczają korzyści płynące ze spadku. W takim przypadku rodzić chciałby, aby również małoletni nie dziedziczył spadku. Zgodnie z przepisem art. 101 § 3 rodzić nie może, bez zezwolenia sądu opiekuńczego, dokonać czynności przekraczającej zwykły zarząd. Orzecznictwo jednoznacznie przesądza, iż odrzucenie, w imieniu małoletniego spadku, jest czynnością przekraczającą zwykły zarząd. Dlatego dopiero po otrzymaniu postanowienia sądu opiekuńczego rodzić może złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego rodzice i dziecko zamieszkują w Polsce sytuacja nie powoduje większych problemów. Sytuacja ulega jednak komplikacji, gdy dziecko zamieszkuje za w innym kraju Unii Europejskiej. Aktualnie sytuacje takie zdarzają się coraz częściej. Pojawia się wówczas pytanie czy zgodę na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego powinien wydać polski sąd opiekuńczy czy też sąd w miejscu zamieszkaniu z przepisem art. 1 ust 2 pkt e Rozporządzenia Rady (WE) nr 2201/2003 z dnia 27 listopada 2003 r. dotyczące jurysdykcji oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej, uchylające rozporządzenie (WE) nr 1347/2000 (zwanego dalej Bruksela II bis), rozporządzenie te ma zastosowanie do środków ochrony dziecka odnoszących się do zarządzania, zachowania lub dysponowania majątkiem dziecka. Jurysdykcję prawa właściwego w zakresie odrzucenia spadku w imieniu małoletniego określa zatem miejsce zwykłego pobyty dziecka. Nie jest to jednak zasada bezwzględnie obowiązująca i Bruksela II bis przewiduje odstępstwa od z treścią przepisu art. 12 ust 3 Bruksela II bis sprawa opiekuńcza (a zatem również sprawa o odrzucenie spadku w imieniu małoletniego) może być rozstrzygana w innym państwie, niż państwo zwykłego pobytu dziecka, jeżeli zaistniały następujące przesłanki:dziecko posiada istotne związki z innym państwem, zwłaszcza z tego tytułu, że jedne z rodziców zamieszkuje w tym państwie lub dziecko jest jego obywatelem;wszystkie strony postępowania sądowego zaakceptowały właściwość sądów wyraźnie lub w inny bezsprzeczny sposób, w chwili wniesienia powództwa, i leży to w najlepszym interesie orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) podkreśla się, iż sam fakt, iż rodzice zgodnie złożyli wniosek o wyrażenie zgody na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego do sądu innego państwa niż państwa zwykłego pobytu dziecka stanowi o zaakceptowaniu przez nich, w sposób wyraźny, właściwości sądu innego państwa. Jednocześnie podkreśla się aspekty związanie miejscem zamieszkania spadkodawcy w chwili jego śmierci oraz miejscem położenia masy spadkowej jako istotnie wpływające na możliwość dokonania wyboru jurysdykcji państwa innego niż państwa zwykłego pobytu dziecka. Uwzględniając powyższe dopuszczalne jest, aby do polskiego sądu opiekuńczego złożyć wniosek o wyrażenie zgody na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego, nawet gdy małoletni zamieszkuje w innym państwie Unii Europejskiej. Taka decyzja rodziców jest uzasadniona związkami małoletniego z Polską (m. in. jego polskim obywatelstwem) oraz faktem, iż polski sąd opiekuńczy posiada większe i sprawniejsze możliwości weryfikacji decyzje rodziców o konieczności odrzucenia spadku w imieniu małoletniego, w sytuacji gdy spadek został odziedziczony w Polsce oraz jego składniki również znajdują się w Polsce. Złożenie przez rodziców w imieniu małoletniego dziecka oświadczenia o odrzuceniu spadku jest czynnością przekraczającą zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka. Termin przewidziany w art. 1015 § 1 k.c. nie może się skończyć przed prawomocnym zakończeniem postępowania o zezwolenie na złożenie przez małoletniego